بختک چیست ؟

کابوس(بختک) چیست ؟

 

 شاید تا حالا در به صورت کاملا ناگهانی از خواب شیرین خوب پریده اید و احساس کرده اید که حتی نمی‌توانید انگشتان خود را تکان بدهید.
بختک حالتى است که فرد درحالی که درخواب عمیق است، ناگهان بیدارشده و احساس می‌کند چیزى رو قفسه سینه‌اش سنگینى می‌کند (معمولا حس می‌کند موجودى روى سینه‌اش نشسته است) که این حس گاهی با وحشت و ترس نیز همراه است و به هیچ وجه نمی‌تواند بدنش را تکان بدهد تا آن موجود را کنار بزند! فرد ابرازمی‌کند که کاملا به محیط اطرافم آگاه بودم اما اصلا نمی‌توانستم تکان بخورم! انگار دست و پاهایم را زنجیر کرده اند گاهى فرد صداهایى را نیز می‌شنود و حتى چیزهاى عجیبی می‌بیند! درمواردى فرد حس می‌کند که موجود دیگرى هم دراتاق حضور دارد! یا حتى احساس می‌کند که درحال خارج شدن از جسم خود است!! این‌ها مواردیست که افراد براى توصیف بختک به کار می‌برند...!

اماحقیقت ماجرا چیست؟

این یک اختلال شایع خواب است که ٢٥٪ انسان‌ها درزندگى آن را تجربه کرده‌اند!درپزشکى به این حالت فلج خواب (SLEEP PARALYSIS) می‌گویند!

درحالت عادى وقتى بدن شما وارد فاز عمیق خواب می‌شود (فاز REM) شروع به دیدن رویا می‌کند! به طور طبیعى دراین فاز، فرماندهى مغز از روى بدن برداشته می‌شود و پیغامى از مغز به عضلات نمی‌رسد! دلیل آن هم مشخص است! شما وقتى خواب دویدن می‌بینید، نباید پیغام از مغز به عضلات برسد وگرنه حین خواب ازجایتان بلند می‌شوید وشروع به دویدن در اتاقتان می‌کنید !!

وقتى هم که رویا به پایان می‌رسد و فرد از فاز عمیق خواب خارج می‌شود، بلافاصله مغز کنترل بدن را مجدد دردست می‌گیرد!

اما در افرادى که فلج خواب دارند، این نظم بهم می‌ریزد و وقتى که ازخواب عمیق خارج و درحال بیدار شدن هستند، هنوز کنترل مغز به روى عضلات برنگشته است! لذا فرد بیدار است و تمام حواسش کارمی‌کند اما نمی‌تواند تکان بخورد!! و این حالت چند ثانیه یا حتى دقیقه طول می‌کشد که به آن فلج خواب می‌گویند.

آیا راهی برای خلاصی از این کابوس‌ها (دیدن بختک) وجود دارد؟

از آنجا که فلج خواب یا همان بختک، پدیده‌ای وحشت‌آور است، بهتر است از بروز آن پیشگیری کنیم.

برای جلوگیری از ایجاد چنین حالاتی یا به حداقل رساندن آن، وضعیت خوابیدن خود را تغییر دهید و هرگز به پشت نخوابید.

از خوردن زیاد غذا و نوشیدن کافئین به مقدار زیاد و کشیدن سیگار پیش از خواب خودداری کنید.

کاهش سطح استرس زندگی، یکی دیگر از عوامل کلیدی و مهم در پیشگیری از بروز فلج خواب است...

خوابیدن به اندازه کافی، انجام ورزش‌های منظم نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

اما چنانچه با رعایت این نکات باز هم گرفتار این مشکل شدید، با انجام این راهکارها سعی در هوشیاری خود کنید:

در این حالت بهترین روش برای خلاصی از حالت فلج، تمرکز روی حرکت اعضای بدن است. سعی کنید دست ها و پاها و انگشتان خود را تکان دهید و حتی پلک بزنید. اگر قادر به حرکت بدن خود نیستید، این کار را در ذهن خود القا کنید. تصور کنید که سرتان یا بخشی از بدنتان را تکان می‌دهید. این کار مغز شما را برای فرستادن پیام های عصبی فعال می‌کند. به طور کلی سعی کنید وضعیت خروج از بدن را در وجود خود القا کنید.

چنانچه هنگام خوابیدن احساس کردید که حالت فلج در حال رخ دادن است، بنشینید و چند لحظه‌ به نور خیره شوید و سپس دوباره دراز بکشید. این راهکار در برخی از موارد موثر واقع می‌شود.

در مواردی هم می‌توانید در زمان بیداری، لحظه وقوع فلج خواب را بازسازی کنید و سپس روی بازگردانی فعالیت اندام‌ها و نوع تفس خود تمرکز کنید و به نوعی حالت بیداری را در وجود خود القا کنید. این تمرین می‌تواند نگرانی حاصل از آن را در زمان فلج خواب کاهش دهد.

در موارد شدید، که فلج خواب به مدت 6 ‌‌ماه، حداقل هفته‌ای یک بار در فردی رخ می‌دهد، می‌توان از دارودرمانی استفاده کرد و اغلب مصرف داروهای ضدافسردگی‌ و برخی داروهای دیگر با تجویز پزشک نتایج خوبی در پی خواهد داشت.